31 Ekim 2024 11:12
Planet redüktör, dişli redüktör türleri arasındadır. Gezegen dişlileri, güneş dişli, halka dişli ve gezegen taşıyıcı gibi parçalardan oluşur. Yüksek hız ve torkun çok önemli olduğu alanlarda kullanılan bu redüktür ayrıca medikal, havacılık, otomotiv, robotik ve ağır sanayi makinelerinde tercih edilir. Yüksek dayanıklı bir yapıya sahip olan bu cihazlar düşük gürültü, yüksek verimlilik ve kompakt tasarım gibi özelliklere sahiptir. Çalışma prensibi bakımından dikkat çeken bu mekanik yapı birden fazla bileşenden oluşurken ciddi avantajlar sağlamaya devam eder.
Planet Redüktör Nedir?
Planet redüktör, kompakt ve güçlü yapıda olan ve yüksek tork değerlerine ulaştıran özel bir redüktör türüdür. Gezegenlerin güneş çevresinde dönme hareketini aldığı için bu isimle anılmaktadır. Yüksek hassasiyet gerektiren endüstrilerde tercih edilen bu cihaz, hız düşürme ve tork artırımı gerektiren sistemlerde başarılı sonuçlar verir. Yapısı ve bileşenleri şu şekildedir;
-
⚫ Gezegen Taşıyıcı: Güneş dişlisinden alınan hareketi gezegen dişliler üzerinden çevre dişliye aktaran önemli bir parçadır. Çıkış mline bağlanır ve çıkış hareketini üretir.
-
⚫ Çevre Dişli: Halka dişli olarak da bilinir. Gezegen dişlileri çevreler ve sistemin dış kısmını meydana getiren halka yapısıyla tanınır. Gezegen dişlileriyle daima etkileşim halindedir. Sabit konumda da olabilen çevre dişli bazen çıkış miline bağlanır ve hareket ettirilir.
-
⚫ Gezegen Dişliler: Güneş dişlisinin çevresinde simetrik olarak dizilen küçük yapıdaki dişlilerdir. Genelde 3 veya 4 adet bulunur. Güneş dişlisiyle etkileşime girer ve dönüş alarak güç aktarımı yapar. Sistemin çalışması durumunda güneş dişlisiyle kendi eksenleri arasında dönmeye devam eder
-
⚫ Güneş Dişlisi: Merkez dişlidir. Giriş miline bağlıdır. Güç ve torkun ilk alındığı dişlidir. Ayrıca sistemin hareket merkezi olarak bilinir.
Planet Redüktör ve Planet Dişli Redüktör Farklı mı?
Planet Redüktör ve Planet Dişli Redüktör farklı uygulamalardır. Birbirlerinin yerine kullanılsa da bazı farklı özelliklere sahip olan her iki redüktör farklı endüstrilerde tercih edilir. Öncelikle Planet Redüktör, tüm planet dişli mekanizmasını tanımlar. Genelde çevre dişli, gezegen taşıyıcı, gezegen dişli ve güneş dişli gibi bileşenlerden meydana gelir. Çok güçlü bir dişli sistemi sağlarken farkı mekanik ihtiyaçları karşılayabilr. Ancak temel işlevi dışına çıkmaz.
Planet Dişli Redüktör ise özel olarak dişli sistemine vurgu yapılan bir terimdir. Planet redüktörün dişli olanlarına verilen isimdir. Ayrıca sistemin genel dişli mekanizması için de bu tabir kullanılır. Planet Redüktör havacılık, medikal cihazlar, ağır sanayi, rüzgar türbinleri, enerji sektörü, robotik ve otomotiv sektöründe tercih edilir. Planet Dişli Redüktör de aynı şekilde otomotiv ve ulaşım, otomasyon sistemleri, medikal cihazlar, tarım ve ormancılık makineleri, baskı makinaları, içecek ve yiyecek endüstrisinde kullanılır.
Planet Redüktör Çalışma Prensibi
Planet Redüktör, güneş dişlisi çevresinde dönen birden fazla dişlinin aynı dişlileri saran halka dişliyle etkileşiminden oluşmaktadır. Çalışma prensibine dair bilgiler maddeler halinde şu şekildedir;
-
⚫ Güneş dişli sabit kalır. Çevre dişli ise giriş milinden güç almaya başlar ve gezegen taşıyıcı çıkış sağlar. Bu sayede dişliler çevre dişli etrafında döner. Ortaya çıkan hareket gezegen taşıyıcıya iletilir ve bu sayede yüksek tork sağlanır.
-
⚫ Gezegen taşıyıcının sabit tutulması durumunda giriş işlemi güneş dişlisi üzerinden devam eder. Bu sayede çevre dişli hareket eder. Güneş dişlisinden alınan hareketle çevre dişli dönmeye başlar.
-
⚫ Çevre dişlinin sabit durması halinde giriş işlemi güneş dişlisi üzerinden devam eder. Çıkış ise gezegen taşıyıcı üzerinden sağlanır. Bu süreç en yaygın çalışma şekli olarak bilinir. Düşük hız ile yüksek tork sağlar.
Planet Redüktör çalışma prensibi temel özelliklerine baktığımızda, redüktördeki gezegen dişlileri hem çevre dişli hem de güneş dişli ile daima temas halindedir. Bu da tork iletimini artırır. Sonuç olarak güç kaybı en aza indirilir. Dişli olanlarına göre tork artırım ve hız düşümü de yine çalışma prensipleri arasındadır. Genelde 3:1 ile 100:1 arasında dişli oranları değişir. Çıkış ve girişler aynı eksen üzerinde olan bu sistemlerde her zaman denge sağlanır.
Planet Redüktör Kullanım Alanları
Planet Redüktör kullanım alanları geniş bir yelpazeye yayılmıştır. Hassas hız ve yüksek dayanıklılık ve tork sağladıkları için farklı sektörlerde tercih edilir. Bu sektörler;
- ⚫ Otomotiv: Güç aktarımı yapılması gereken şanzıman sistemleri, direksiyon sistemleri ve elektrikli araçlarda kullanılır.
- ⚫ Otomasyon ve Robotik: Robotik ekipmanlar, taşıma sistemleri ve endüstriyel robotlarda karşımıza çıkar. Çünkü bu ekipmanlarda yüksek hassasiyetli yönlendirme söz konusudur.
- ⚫ Ağır Sanayi: Kepçeler, zincirli taşıma sistemleri, yükleyici ve vinçlerde kullanılır.
- ⚫ Uzay ve Havacılık: Uydu sistemleri başta olmak üzere uçak kanat mekanizmalarında da Planet Redüktör sıklıkla kullanılır.
- ⚫ Yenilenebilir Enerji Sistemleri: Rüzgar türbinleri, hidroelektrik santralleri ve güneş enerjisi panellerinde tercih edilir.
- ⚫ Medikal Cihazlar: Diş hekimliği ekipmanları, cerrahi robotlar ve rehabilitasyon ekipmanlarında kullanılmaktadır.
- ⚫ Tarım ve Ormancılık: Biçerdöverler, traktörler ve toplama ekipmanlarında Planet Redüktörün yeri önemlidir.
- ⚫ Matbaa ve Ambalaj: Ambalaj ve baskı makinalarında bu sistemler tercih edilir.
- ⚫ Gemi ve Denizcilik: Yük kaldırma vinçleri ve gemi pervaneleri, Planet Redüktörün sıklıkla kullanıldığı alanlardır.
Bunlara ek olarak madencilik ve metalurji ile yiyecek ve içecek endüstrisinde bu sistemlerden yararlanılır. Karıştırıcılar, kırıcılar, fırın ve taşıyıcı sistemler ile dolum ve etiketleme hatları gibi uygulamalar için Planet Redüktör hassas hareket kabiliyeti sağlar.
Planet Redüktör Fiyatları Nedir?
Planet Redüktör fiyatları dişli oranları, tork kapasitesi, modeli, uygulama alanları, üretim malzemesi ve markasına göre değişmektedir. Genelde standart, düşük güçlü ve standart dişli oranlarına sahip olan bu sistemler uygun fiyatlıdır. Ancak özel tasarımlı, yüksek torka sahip olan ve yine yüksek hassasiyet gerektiren sistemlerin maliyeti yüksek olabilir. Yani küçük otomasyon sistemlerinde kullanılan Planet Redüktörler ile ağır sanayi makinelerinde tercih edilen Planet Redüktörün fiyatları arasında farklar bulunur.
Planet Redüktörlerin Avantajları
Bu sistemler genelde verimlilikleri, kompakt yapıları ve yüksek tork kapasitesine sahip olduğu birçok endüstride tercih edilir. Dar alanlarda kolayca kullanılabilen bu sistemlerdeki dişliler arasında çok sayıda temas vardır. Bu da güç kaybının minimize eder. Genelde verimlilik değerleri %95 ile %98 arasındadır. Yüksek dayanıklılık sağlarken uzun süre bakım gerektirmeden çalışan Planet Redüktörler, düşük gürültü ve titreşim avantajı sunar. Yani yapısı gereği çok düşük titreşimlerle çalışır. Haliyle hassas sistemlerde tercih edilmeye devam eder.
Planet Redüktör yüksek tork kapasitesine sahiptir. Aynı boyutta olan diğer sistemlere göre yüksek tork sağlarken farklı redüksiyon oranları sağlayabilir. Hem yüksek hem de düşük hız uygulamaları için tasarlanan bu redüktörler farklı sektörlerdeki ihtiyaçlara yanıt vermektedir. Bu kapsamda otomotivden medikal cihazlara, ağır sanayiden robotik sistemlere kadar geniş bir alanda kullanılmaktadır. Ayrıca eksenel simetri avantajı sayesinde dengeli bir yapıdadır. Yani çıkış ve girişler aynı eksendedir. Bu da dengeli bir güç iletimi sağlamaktadır.
Planet Dişli Sistemi ve Yapısal Özellikleri
Planet dişli sistemi, güneş dişli yani merkezi bir dişli ile bu dişlinin çevresinde dönen dişliler ve bunları çevreleyen dış dişli olmak üzere 3 bileşenden meydana gelir. Yapısal özellikleri şu şekildedir;
-
⚫ Merkezi Dişli: Güç girişinin sağlandığı ana dişlidir ve sistemin ortasında yer alır. Sistemdeki diğer dişliler merkezi yani güneş dişlinin çevresinde döner ve hareket almaya başlar. Giriş miline bağlıdır. Asıl amacı sistemin tork ve hızını kontrol etmektir.
-
⚫ Gezegen Dişliler: Merkezi dişlinin çevresinde döner. 3 ya da daha fazla dişlilerden meydana gelir. Çevre dişliyle güneş dişli arasındaki güç aktarımından sorumludur.
-
⚫ Çevre Dişli: Halka dişli olarak da bilinir. Gezegen dişlilerinin tamamını sarar. Sistemin dış kısmındadır ve sabitlenir. Bazı durumlarda hareket ettirilebilir.
-
⚫ Gezegen Taşıyıcı: Gezegen dişlilerini taşır. Ayrıca bu dişlileri sabit tutar. Bazen çıkış miline bağlı kalabilir. Bu sayede hareketin dışarıya iletilmesinde rol oynar.
Planet Redüktör Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Planet Redüktör seçerken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bunlar gürültü seviyesi, bakım ihtiyacı, fiyat, pratik kullanım, malzeme yapısı ve kalitesi, çalışma ortamı koşulları şeklinde sıralanabilir. Ayrıca hassasiyet ve pozisyonlama gereksinimine bakarak Planet Redüktör seçilmelidir. Çünkü otomasyon ve robotik gibi hassasiyetin çok önemli olduğu sektörlerde düşük boşluklu modeller tercih edilir. Yine bu aşamada kompaktlık ve boyut önemlidir. Uygulamanın tercih edileceği alana göre boyutu uygun olmalıdır. Çalışma yükü, hız oranı ve tork gereksinimi de seçim yaparken göz önünde bulundurulmalıdır.
Planet Redüktörün asıl işlevi torku artırmaktır. Bu yüzden ihtiyaç duyulan maksimum tork değerinin belirlenmesi önemlidir. Gerekli olan tork kapasitesinin altında seçim yapıldığında ekipmanlar zorlanır ve kullanım ömrü kısalır. Redüksiyon yani hız oranı da Planet Redüktör seçiminde dikkat edilmesi gerekenler arasındadır. Hız oranı, çıkış ve giriş mil hızları arasındaki farktır. Bu oranın doğru ayarlanması talep edilen hız ve torkun dengelenmesini sağlayacaktır. Ayrıca yüksek verimlilik daha düşük işletme maliyeti ve daha az enerji kaybı demektir. Bu kapsamda çalışma süresi uzun olan çalışma uygulamalarında her zaman yüksek verimli redüktörler tercih edilmelidir.
Planet Redüktör Bakımı ve Servis Süreçleri
Sistemin verimli olarak çalışması için düzenli bakım ve servis süreci gerekir. Arızaları engellemek, performans kayıplarını en aza indirmek ve redüktörün sağlıklı çalışması için bu durumlar önemlidir. İlk olarak redüktörde tercih edilen yağın kalitesi ve türüne bakılmalıdır. Bu kapsamda yağın belirli dönemlerde değiştirilmesi şarttır. Ayrıca yağ seviyesi düzenli olarak kontrol edilmelidir. Yetersiz kullanılan yağ, dişlilerin aşınmasına neden olur.
Temizlik aşaması da çok önemlidir. Redüktörün dış yüzeyinde kir, toz ya da diğer yabancı maddeler bulunmamalıdır. Aşınmayı azaltan ve verimliliği artıran temizlik iç ekipmanlarda da yapılmalıdır. Temizlik sırasında yağ kalıntıları ve kirlenmeye dikkat edilmelidir. Bakım aşamasında sızdırmazlık kontrolü de yapılmalıdır. Conta ve diğer bileşenler düzenli kontrol edilmelidir. Hasar görmüş ya da yıpranmış sızdırmazlık elemanları değiştirilmeli ve yağ kaçaklarına da bakılmalıdır. Tüm bunlar yapılırken dişli ve eksen kontrolü gözlemlenerek dişlilerin aşınma durumu incelenmelidir.
Redüktör çalışma halindeyken anormal seslerin olup olmadığına mutlaka bakılmalıdır. Uğultu ya da vızıltı gibi sesler dişlilerin veya diğer bileşenlerin hasar gördüğü anlamına gelebilir. Aynı şekilde redüktörün çalışma sırasında titremesi, belirli bir bölgede arıza anlamına gelir. Vida ve somun kontrolleri yapılırken montaj yüzeyleri de mutlaka kontrol edilmelidir. Montaj sırasında incelenmesi gereken bu süreçlerle ilgili en kısa sürede düzeltme işlemleri tamamlanmalıdır. Son olarak redüktörlerin bakım ve servis süreçleri için mutlaka profesyonel destek alınmalıdır. Çünkü bu aşamalar teknik deneyim ve bilgi gerektirir.